چرا این قدر آنفلوآنزاهای جورواجور داریم؟ - عکس پارسی

چرا این قدر آنفلوآنزاهای جورواجور داریم؟

نویسنده: احسان رضایی

ویروس ها حمله نموده اند. این تبلیغ یک فیلم سینمایی نیست؛ این تصویر شایع این شب های تلویزیون های آمریکا و اروپاست. ویروس آنفلوآنزا همان ویروس آشنایی که هر سال زمستان به سراغ ما می آید، یک بار دیگر (بعد از آنفلوآنزای مرغی و گاوی) باعث وحشت شده است.اما چرا یک ویروس تا این حد می تواند خطرناک باشد؟ و چرا ویروس آنفلوآنزای معمولی می تواند یک ویروس خطرناک باشد؟

آنفلوآنزاهای نو از کجا می آیند؟

ویروس آنفلوآنزا (3)گونه مختلف A,B و C دارد. معمولا نوع B و C در آدمیزاد مریضی ایجاد می نماید و نوع A در حیوانات. اما در جریان همین تغییر شکل های سریع ویروس آنفلوآنزا گاهی می شود پروتئین های سطحی ویروس نوع A، شبیه عوامل سطحی ویروس هایی می شود که در انسان بیماری ایجاد می نمایند؛ آن وقت است که می شود آنفلوآنزای خوکی و گاوی و این جور چیزها. با توجه به اینکه ویروس نوع A، خطرناک ترین نوع ویروس های آنفلوآنزا است و علائم شدیدتری هم نسبت به (2)نوع B و C دارد. این می شود که پیدا شدن انواع نو آنفلوآنزا باعث وحشت همه جهان می شود.

معمولا وقتی بدن علیه یک عامل بیماری زا پادزهر بسازد، این پادزهر تا آخر عمر در بدن می ماند و به همین علت است که وقتی ما به یک بیماری خاص مبتلا می شویم، دیگر آن مریضی را نمی گیریم.

بدن چطور با ویروس مقابله می نماید؟

سیستم دفاعی بدن برای مقابله با میکروب ها و ویروس ها، علیه آنها پادزهر می سازد. اما سوال این است که گلبول های سفید چطور می فهمند این سلول، یک سلول خودی است یا یک میکروب و ویروس غریبه؟ جواب این سوال در قسمت بیرونی سلول هاست. هر سلولی- چه سلول های بدن ما، چه سلول های درخت ها و چه آن ویروس های موش مرده- در سطح بیرونی خودش چیزهایی دارد که مثل یک شناسنامه برای سلول کار می نماید. این عوامل سطحی در هر سلولی نسبت به سلول های دیگر فرق دارد؛ گلبول های سفید در برخورد با هر سلول به همین عوامل سطحی اش نگاه می نمایند و می فهمند که طرف خودی است یا غریبه.

پس چرا این همه سرما می خوریم؟

ماجرا بر می شود به همان قضیه عوامل سطحی، ویروس آنفلوآنزا (2)جور عامل سطحی دارد:

(2)جور پروتئین با نام های HA و NA. این (2)جور پروتئین سطحی ویورس آنفلوآنزا قدرت تغییر شکل فوق العاده ای دارند؛ یعنی هر روز به یک شکل هستند (مثلا اگر قسمت انتهایی آنها امروز به شکل مثلث باشد، فردا مربعش را می سازند، پس فردا ذوزنقه اش را و پسین فردا اصلا می زنند توی خط 8 ضلعی!).

ماجرا از این قرار است که ژنوم (اطلاعات ژنتیکی) ویروس آنفلوآنزا قطعه قطعه است (بعضی گونه ها 8 و بعضی گونه ها 7 قطعه). موقع تکثیر ویرسو که در سلول های بدن ما انجام می شود هر یک قطعه ای که جایش عوض می شود، نتیجه اش فراوری پروتئین سطحی نو است.

به همین علت است که گلبول های سفید بدن هر پادزهری هم که بسازند-وقتی یک عامل سطحی نو بیاید، تا گلبول های آن را شناسایی نمایند و پادزهرش را بسازند- ما سرما را خورده ایم.

اینکه ما هر سال می گوییم آنفلوآنزای چچنی آمده، آنفلوآنزای افغانی آمده و ... منظورمان همین قدرت تغییر شکل سریع ویروس آنفلوآنزا است.

ویروس چطور کار می نماید؟

ویروس ها موجوداتی هستند که به خودی خود حیات و زندگی ندارند و فقط وقتی زنده می شوند که بتوانند داخل یک سلول زنده دیگر نفوذ نمایند. وقتی یک ویروس وارد سلول یک موجود زنده دیگر می شود، کاری می نماید که آن سلول به جای استفاده از اطلاعات ژنتیکی خودش، اطلاعات ژنتیکی ویروس را بخواند و طبق آن رفتار کند؛ یعنی مثلا اگر آن سلول تا به حال داشته پروتئین A را می ساخته، از وقتی که آلوده به ویروس شد، پروتئین B را می سازد. این اختلال در کار سلول ها، همان بیماری است که ما دچارش می شویم.

حالا جدا آنفلوآنزای خوکی خطرناک است؟

ویروس آنفلوآنزای خوکی شبیه ویروسی است که در سال (1918)باعث بروز آنفلوآنزای اسپانیایی شد. آنفلوآنزای اسپانیایی در آن سال ها باعث کشته شدن (70 تا 100)میلیون نفر در سراسر جهان شده؛ یعنی (2)برابر تلفات جنگ جهانی اول. با تغییر شکل عوامل سطحی ویروس خوکی، همه نگران تکرار خاطرات سیاه آن سال ها هستند.

منبع: همشهری جوان شماره 211

منبع: راسخون