باغ گلشن طبس ، بهشت زنده در دل کویر - عکس پارسی

اگر در پی راهنمای سفر به طبس هستید، در این مطلب از مجله گردشگری خبرنگاران اطلاعات کاربردی، دقیق و قابل اعتماد درباره باغ گلشن، تاریخچه، ویژگی ها و مسیرهای دسترسی به آن را مطالعه می کنید تا پیش از سفر، شناخت مناسبی از این جاذبه ارزشمند داشته باشید.

معرفی باغ گلشن طبس | باغ گلشن طبس کجاست؟

باغ گلشن طبس یکی از جاهای دیدنی خراسان جنوبی و از نمونه های ارزشمند باغ سازی ایرانی در قلب اقلیم گرم و خشک شرق کشور است. این باغ که قدمت آن به دوران زندیه و قاجار بازمی گردد، به دستور میر حسن خان طبسی ساخته شده و در حال حاضر یکی از مهم ترین میراث فرهنگی و طبیعی شهرستان طبس محسوب می گردد.

باغ گلشن با مساحتی حدود هشت هکتار، تلفیقی از طراحی اصولی باغ ایرانی و بهره گیری هوشمندانه از منابع آبی قنات های قدیمی است. وجود آب جاری در تمام طول سال، درختان متنوع از جمله نخل، مرکبات و گونه های سازگار با آب وهوای معتدل و بعلاوه ساختار چهارباغ، این باغ را به یک واحه واقعی در دل کویر تبدیل نموده است.

قرارگیری باغ در مرکز شهر نیز موجب شده دسترسی به آن ساده باشد و بازدیدنمایندگان بتوانند بدون صرف زمان طولانی، از فضای تاریخی و طبیعی باغ بهره مند شوند.

• ساعت کاری باغ گلشن طبس: 24 ساعته
• آدرس باغ گلشن طبس: خراسان جنوبی، طبس، بلوار معلم

لوکیشن باغ گلشن طبس

مسیرهای دسترسی به باغ گلشن طبس

دسترسی به شهر طبس از شهرهای مختلف کشور به صورت زمینی، ریلی و هوایی امکان پذیر است. بسته به نوع سفر، سه مسیر اصلی برای رسیدن به باغ گلشن وجود دارد:

مسافران تهرانی می توانند با استفاده از بلیط هواپیما تهران طبس در کوتاه ترین زمان ممکن به این شهر برسند و با فاصله ای کوتاه از فرودگاه، خود را به باغ گلشن برسانند.

سفر با قطار نیز به علت آرامش مسیر و هزینه مناسب، گزینه ای محبوب است. خرید بلیط قطار طبس امکان دسترسی راحت به مرکز شهر و سپس انتقال سریع به باغ را فراهم می نماید.

برای مسافرانی که سفر جاده ای را ترجیح می دهند، استفاده از بلیط اتوبوس طبس انتخابی ارزان و مناسب است. پایانه اتوبوسرانی طبس فاصله اندکی تا باغ دارد و تاکسی ها به راحتی امکان انتقال به محل باغ را فراهم می نمایند.

به طور کلی، چه با هواپیما، چه قطار و چه اتوبوس وارد شهر شوید، باغ گلشن در موقعیتی قرار گرفته است که به سادگی و در کمترین زمان قابل دسترسی است.

برترین زمان بازدید از باغ گلشن طبس

به علت قرارگیری طبس در اقلیم گرم و خشک، انتخاب زمان مناسب برای بازدید از باغ گلشن اهمیت زیادی دارد. فصل های بهار و پاییز برترین زمان بازدید محسوب می شوند؛ در این دوره ها دمای هوا معتدل تر است، درختان باغ در زیباترین حالت خود قرار دارند و جریان آب در جوی ها محیطی مطبوع ایجاد می نماید. اگر قصد سفر در تابستان را دارید، توصیه می گردد بازدید در ساعات اولیه صبح یا پس از غروب انجام گردد تا از گرمای شدید ظهر جلوگیری گردد. در زمستان نیز باغ قابل بازدید است، اما شب های سرد کویر ممکن است شرایط را کمی سخت تر کند.

تاریخچه باغ گلشن طبس | وجه تسمیه باغ گلشن

باغ گلشن طبس یکی از نمونه های برجسته باغ سازی ایرانی در دوره زندیه و قاجار است. این باغ به دستور میر حسن خان طبسی، حاکم وقت منطقه، ساخته شد و از همان ابتدا به علت دسترسی به آب دائمی قنات ها و طراحی منظم، به مرکز مهمی برای تجمعات و تشریفات حکومتی تبدیل شد.

وجه تسمیه گلشن به معنای گلستان یا باغی آراسته از درختان و گل هاست. این نام به خوبی بیانگر ماهیت باغ است؛ فضایی که با وجود قرارگیری در دل کویر، همانند گلستانی سرسبز و خرم منظرهی متفاوت ایجاد نموده و نشانه ای از مهارت ایرانیان در مدیریت آب و طبیعت به شمار می رود.

معماری باغ گلشن طبس

معماری باغ گلشن نمونه ای کامل از الگوی چهارباغ ایرانی است؛ الگویی که بر محورهای عمود بر هم، جریان مستمر آب، تقسیم بندی عرفانی فضا و ایجاد منظرههای متقارن پایدار است. در باغ گلشن، دو محور اصلی آب از میانه باغ عبور می نماید و با انشعابات خود مسیرهای فرعی را سیراب می سازد.

استفاده از قنات برای تأمین آب دائمی، یکی از مهم ترین عناصر معماری باغ است. استخر مرکزی، حوض ها، جوی های باریک، درختان بلند و مسیرهای خطی، عناصر سازنده این معماری هستند. وجود عمارت سردر در ورودی باغ نیز بخشی از هویت معماری باغ ایرانی را تکمیل می نماید و نشان می دهد این مجموعه در گذشته علاوه بر کارکرد طبیعی، جنبه تشریفاتی نیز داشته است.

بخش های مختلف باغ گلشن طبس

باغ گلشن از چند بخش اصلی تشکیل شده است که هر یک نقش مهمی در ساختار طبیعی و تاریخی مجموعه دارند. این بخش ها شامل عناصر معماری، مسیرهای طبیعی، آب نماها و فضای سبز گسترده اند. در ادامه مهم ترین بخش های باغ را معرفی می کنیم.

عمارت سردر

عمارت سردر، نخستین بنایی است که هنگام ورود به باغ گلشن دیده می گردد و نقش ورودی رسمی مجموعه را ایفا می نماید. این بنا با سبک معماری دوره قاجار ساخته شده و دارای طاق نماهای منظم، تزیینات ساده و تناسبات هندسی است که شکوه باغ ایرانی را نشان می دهد. در گذشته، عمارت سردر محل استقرار نگهبانان و مأموران حکومتی بود و ورود مهمانان رسمی از این بخش انجام می شد. سردر علاوه بر جنبه تشریفاتی، نقش سازه ای نیز داشت و مرز میان فضای شهری و محیط آرام باغ را مشخص می کرد. امروز این عمارت یکی از نقاط شاخص برای عکاسی و مطالعه معماری باغ است.

فضای باغ گلشن

فضای باغ گلشن ترکیبی هماهنگ از پوشش گیاهی متنوع، مسیرهای طولی و عرضی، سایه سارهای طبیعی و جوی های آب است. درختان نخل، مرکبات، چنار و کاج در کنار گونه های نادر سازگار با آب وهوای معتدل، جلوه ای کم نظیر در دل کویر ایجاد نموده اند. مسیرهای عریض باغ امکان قدم زدن طولانی در محیطی خنک و دل پذیر را فراهم می نماید و حضور آب در بیشتر نقاط باغ، هوای اطراف را مرطوب و مطبوع می سازد. فضای باغ علاوه بر ارزش طبیعی، محلی مناسب برای گردشگری آرام، عکاسی، آشنایی با تاریخ باغ سازی و تجربه اکوسیستم متفاوت طبس است.

حوض بزرگ

حوض بزرگ باغ گلشن یکی از مهم ترین عناصر این مجموعه است که در میانه باغ قرار گرفته است و نقش مرکز هندسی را ایفا می نماید. این حوض از آب قنات های قدیمی تغذیه می گردد و جریان پیوسته آب در آن، محیط باغ را زنده و خنک نگه می دارد. بازتاب درختان بلند و آسمان کویر در سطح آرام آب، منظرهی بسیار دلنشین ایجاد می نماید. در گذشته، حوض علاوه بر زیبایی، کارکردی کاربردی نیز داشت و آب آن برای آبیاری باغ و تأمین رطوبت مورد احتیاج گیاهان استفاده می شد. حوض بزرگ یکی از شاخص ترین نقاط باغ برای عکاسی و توقف گردشگران است.

تزیینات باغ و عمارت

تزیینات باغ گلشن و عمارت های آن در عین سادگی، هویت تاریخی مجموعه را نشان می دهد. استفاده از آجرکاری منظم، طاق نماهای قوسی، سکوهای سنگی و دیوارهای خشتی از ویژگی های معماری این باغ است. در بعضی نقاط، تزیینات طبیعی همانند سایه سار درختان کهنسال، گل های فصلی و انعکاس نور بر آب، زیبایی محیط را دوچندان نموده است. برخلاف باغ های مجلل شاهانه، تزیینات باغ گلشن با هدف ایجاد هماهنگی با طبیعت طراحی شده و جلوه ای اصیل از باغ ایرانی ارائه می دهد. این ترکیب از معماری و طبیعت، باغ گلشن را به فضایی ماندگار و آرام تبدیل نموده است.

موزه ژئوپارک باغ گلشن طبس

موزه ژئوپارک باغ گلشن یکی از بخش های ارزشمند مجموعه فرهنگی-طبیعی طبس است که با هدف معرفی میراث زمین شناسی، تاریخی و طبیعی این منطقه تأسیس شده است. این موزه، بخشی از شبکه ژئوپارک طبس محسوب می گردد که به عنوان یکی از مهم ترین ژئوپارک های ایران شناخته می گردد. در موزه، نمونه های سنگی، فسیل ها، آثار مربوط به تغییرات زمین شناسی، تصاویر مستند و معرفی پدیده های طبیعی منطقه به نمایش گذاشته شده است.

بازدید از موزه، درک عمیق تری از تاریخ طبیعی طبس ارائه می دهد و نشان می دهد چگونه منطقه ای کویری، چنین تنوع زیستی و ساختار زمین شناسی منحصربه فردی را در خود جای داده است. این بخش علاوه بر جنبه علمی، برای علاقه مندان به محیط زیست، دانشجویان و پژوهشگران اهمیت آموزشی دارد.

پوشش گیاهی و جانوری باغ گلشن طبس

باغ گلشن طبس به واسطه دسترسی دائمی به آب، دارای پوشش گیاهی متنوعی است که در منطقه ها کویری به ندرت مشاهده می گردد. ترکیبی از درختان گرمسیری مانند نخل، مرکبات و کنار در کنار گونه هایی با احتیاج آبی کمتر نظیر کاج، چنار و توت، فضای باغ را غنی و چشم نواز نموده است. وجود این تنوع گیاهی، ساختار باغ را به اکوسیستمی پایدار تبدیل نموده و هوای محیط را مطبوع تر می سازد.

در حوزه جانوری، باغ زیستگاه پرندگان شهری و نیمه کویری مانند گنجشک، کبوتر، قمری، کلاغ و سار است. جریان دائمی آب نیز حضور حشرات مفید و بعضی جانوران کوچک را در محیط پایدار نموده است. این مجموعه گیاهی و جانوری، باغ گلشن را به مکانی زنده و پویا تبدیل نموده که هم برای بازدیدنماینده دلنشین است و هم برای محیط زیست ارزشمند.

نگهداری و آبیاری باغ گلشن طبس

یکی از مهم ترین عوامل پایداری باغ گلشن طی سالیان طولانی، سیستم آبیاری سنتی مبتنی بر قنات است. آب باغ از قنات های قدیمی طبس تأمین می گردد و به وسیله جوی ها و کانال های تقسیم شده، به صورت پیوسته به بخش های مختلف باغ منتقل می گردد. این جریان دائمی، نه تنها آبیاری گیاهان را تضمین می نماید، بلکه نقش مهمی در تعدیل دمای محیط دارد.

نگهداری باغ شامل هرس درختان، پاکسازی جوی ها، ترمیم مسیرهای عبور، نظافت فضا و مراقبت از عمارت هاست. مجموعه مدیریت باغ کوشش می نماید با حفظ ساختار سنتی، استانداردهای لازم برای نگهداری یک باغ تاریخی را رعایت کند. استفاده محدود از آبیاری تکمیلی، کنترل آفات و توجه به گونه های بومی نیز از جمله اقداماتی است که موجب شده باغ گلشن پس از گذشت دهه ها همچنان سرسبز و سالم باقی بماند.

امکانات رفاهی باغ گلشن طبس

باغ گلشن طبس با وجود قدمت تاریخی، امکانات رفاهی مناسبی برای بازدیدنمایندگان فراهم نموده است. مسیرهای مناسب پیاده روی، فضاهای نشستن، سرویس های بهداشتی، تابلوهای راهنما و دسترسی آسان از مرکز شهر از جمله امکانات اصلی باغ هستند. موقعیت مرکزی باغ باعث شده مسافران بتوانند به راحتی به فروشگاه ها، کافه ها و خدمات شهری اطراف دسترسی داشته باشند.

در بعضی بخش های باغ نیز امکاناتی برای استراحت کوتاه، آلاچیق های ساده و سایه سارهای طبیعی وجود دارد که تجربه بازدید را دلپذیرتر می نماید. بعلاوه نزدیکی باغ به موزه ژئوپارک، امکان بازدید ترکیبی از جاذبه های فرهنگی و طبیعی را در یک مجموعه واحد فراهم می سازد.

جاهای دیدنی اطراف باغ گلشن طبس

در اطراف باغ گلشن، مجموعه ای از جاذبه های طبیعی و تاریخی قرار گرفته است که بازدید از آن ها می تواند تجربه سفر به طبس را کامل تر کند. این مکان ها در فاصله کوتاهی از مرکز شهر قرار دارند و هرکدام روایتگر بخشی از تاریخ، فرهنگ و طبیعت این منطقه هستند. در ادامه مهم ترین این جاذبه ها را معرفی می کنیم.

طاق عباسی

طاق عباسی از آثار تاریخی ارزشمند طبس است که در نزدیکی باغ گلشن قرار گرفته است و معماری آن به دوره صفویه نسبت داده می گردد. این طاق که در مسیر قنات ها ساخته شده، بخشی از سیستم آبرسانی قدیمی شهر بوده و نقش مهمی در انتقال آب به باغ ها و محله های مرکزی داشته است. ساختار آجری، قوس بلند و سادگی چشم نواز معماری آن، طاق عباسی را به یکی از نقاط شاخص برای علاقه مندان به میراث مهندسی و معماری ایرانی تبدیل نموده است. بازدید از این طاق فرصتی برای مشاهده بخشی از تاریخ مدیریت آب در طبس است؛ شهری که قرن ها با استفاده از قنات ها حیات خود را حفظ نموده است.

چشمه مرتضی علی

چشمه مرتضی علی یکی از مشهورترین جاذبه های طبیعی طبس است که در دل تنگه ای باریک جریان دارد و به علت ترکیب همزمان آب گرم و سرد در یک مسیر، پدیده ای کمیاب ایجاد نموده است. آب این چشمه از میان کوه ها عبور می نماید و دمای آن در بخش هایی گرم و در بخش هایی خنک است؛ موضوعی که آن را به مکانی خاص برای گردشگران تبدیل نموده است. مسیر دسترسی به چشمه از میان دیواره های مرتفع و زیبای تنگه عبور می نماید و پیاده روی در آن از مجذوب کننده ترین تجربه های سفر به این منطقه محسوب می گردد. این چشمه در فاصله ای مناسب از باغ گلشن قرار گرفته است و بازدید از آن تکمیل نماینده سفر طبیعت گردی شما خواهد بود.

ارگ طبس

ارگ طبس یکی از مهم ترین جاهای دیدنی طبس و بزرگ ترین ارگ خشتی ایران پس از ارگ بم است. این بنای تاریخی با قدمتی چندصدساله، بیانگر قدرت دفاعی و ساختار شهری طبس در گذشته است. معماری ارگ شامل برج های دیده بانی، دیوارهای ضخیم خشتی و فضاهای حکومتی بوده که نقش مهمی در امنیت شهر داشته اند. بازدید از ارگ، برای گردشگران فرصتی فراهم می نماید تا با تاریخ اجتماعی و سیاسی منطقه آشنا شوند. بعلاوه موقعیت مرتفع ارگ منظره زیبایی از شهر و باغ گلشن ارائه می دهد و آن را به یکی از مهم ترین جاذبه های تاریخی این منطقه تبدیل نموده است.

آب انبار شیخ عطار

آب انبار شیخ عطار از سازه های سنتی و ارزشمند طبس است که با هدف ذخیره سازی آب در اقلیم خشک منطقه ساخته شده است. این آب انبار با سبک معماری کویری، دارای بادگیرهای بلند، مخزن زیرزمینی و پلکان ورودی است که دسترسی به آب را در فصول گرم و کم آب امکان پذیر می نموده است. ویژگی مهم این آب انبار، تهویه طبیعی فوق العاده آن است که به یاری بادگیرها، محیط داخلی را خنک نگه می داشته است. بازدید از این بنا فرصتی برای شناخت هوشمندی معماران ایرانی در مدیریت منابع محدود آب است و در کنار باغ گلشن، بعد دیگری از فرهنگ و تاریخ شهر طبس را به نمایش می گذارد.

نکات بازدید از باغ گلشن طبس

بازدید از باغ گلشن، با توجه به اقلیم کویری منطقه، احتیاجمند رعایت چند نکته کاربردی است تا تجربه ای آرام، امن و لذت بخش داشته باشید. این نکات برای تمام مسافران از طبیعت گردان تا گردشگران خانوادگی قابل استفاده است.

• بازدید در ساعات اولیه صبح یا پس از غروب، برترین زمان از نظر دمای هوا است.
• همراه داشتن آب آشامیدنی، کلاه و کرم ضدآفتاب لازم است.
• برای حفظ اصالت تاریخی باغ، از آسیب زدن به درختان و سازه ها خودداری کنید.
• مسیرهای مشخص شده را دنبال کنید تا هم ایمنی حفظ گردد و هم گیاهان آسیب نبینند.
• در ایام شلوغ مانند بهار و تعطیلات، بهتر است قبل از ظهر وارد باغ شوید.

اقامت در باغ گلشن طبس

مسافران طبس می توانند با ترکیب بازدید از باغ گلشن و انتخاب مناسب ترین محل اقامت، تجربه ای متفاوت از سفر داشته باشند. این شهر با وجود کوچکی، دارای گزینه های متنوعی برای اقامت از جمله هتل ها، اقامتگاه های بوم گردی و مهمان خانه هاست. بسیاری از هتل های طبس در نزدیکی باغ گلشن و مرکز شهر قرار دارند و دسترسی خوبی به جاذبه های اطراف ارائه می دهند. در ادامه بعضی از گزینه های مناسب اقامت معرفی می گردد:

• اقامتگاه باغ گلشن طبس
• هتل توریستی شهرداری
• اقامتگاه بوم گردی آراد
• هتل آپارتمان امیر طبس
• هتل نارنجستان طبس

این مجموعه ها با امکانات متنوع، امکان اقامت آرام و دسترسی سریع به باغ گلشن را فراهم می نمایند.

باغ گلشن طبس در شب

بازدید از باغ گلشن طبس در ساعات شب، تجربه ای متفاوت و بسیار دل نشین است. در این زمان، سکوت کویر، جریان آرام آب و سایه روشن درختان فضا را شاعرانه تر می نماید. نورپردازی ملایم مسیرها و انعکاس آن بر سطح آب، منظرهی زیبا ایجاد می نماید و محیط باغ حال وهوایی آرام و مناسب برای قدم زدن فراهم می آورد. دمای پایین تر در شب نیز فرصت مناسبی برای گردش در فضای باز است. بازدید شبانه از باغ گلشن، از آن تجربه هایی است که تصویر آن برای مدت طولانی در فکر مسافر باقی می ماند.

باغ گلشن طبس، پیوند دیدنی تاریخ و طبیعت در دل کویر

باغ گلشن طبس نمونه ای برجسته از توانایی انسان در سازگاری با اقلیم سخت کویری و خلق فضایی سرسبز و زنده در میان خشکی و گرماست. این باغ با معماری اصیل ایرانی، جریان دائمی آب، پوشش گیاهی متنوع و قرارگیری در مرکز شهر، یکی از مهم ترین جاذبه های فرهنگی-طبیعی طبس محسوب می گردد. نزدیکی باغ به موزه ژئوپارک، ارگ طبس، آب انبار و چشمه های مشهور منطقه، این مجموعه را به نقطه ای ایده آل برای شروع یک سفر کامل و برنامه ریزی شده تبدیل می نماید.

بازدید از باغ گلشن نه تنها فرصتی برای آشنایی با تاریخ و میراث معماری ایرانی است، بلکه تجربه ای آرام بخش میان سایه سار درختان و صدای آب روان خواهد بود. با برنامه ریزی مناسب، انتخاب محل اقامت و توجه به نکات بازدید، این جاذبه می تواند یکی از خاطره انگیزترین بخش های سفر شما به طبس باشد.

سوالات متداول درباره باغ گلشن طبس

برترین زمان بازدید از باغ گلشن طبس چه فصلی است؟

برترین زمان بازدید، فصل های بهار و پاییز است که دمای هوا معتدل تر بوده و پوشش گیاهی باغ در زیباترین حالت قرار گرفته است.

آیا باغ گلشن طبس هزینه ورودی دارد؟

بازدید از این باغ رایگان است.

باغ گلشن طبس در چه ساعاتی باز است؟

ساعت کار باغ معمولاً از صبح تا غروب است، اما ممکن است در بعضی فصول تغییر کند. توصیه می گردد قبل از بازدید، ساعات دقیق را از منابع محلی آنالیز کنید.

آیا بازدید از باغ گلشن برای بچه ها مناسب است؟

بله، فضای سرسبز، مسیرهای مناسب پیاده روی و محیط ایمن باغ، آن را به مکانی مناسب برای خانواده ها و بچه ها تبدیل نموده است.

آیا باغ گلشن طبس به جاذبه های دیگر نزدیک است؟

بله، جاذبه هایی مانند طاق عباسی، ارگ طبس، چشمه مرتضی علی و آب انبار شیخ عطار در فاصله نزدیک باغ قرار دارند و امکان بازدید ترکیبی فراهم است.