شمارگان آب رفته کتاب و قیمت های سربه فلک کشیده - عکس پارسی

سال99 برای صنعت نشر سالی بود که به معنای واقعی کلمه کرونا زده گذشت. تعطیلی نمایشگاه کتاب تهران از یک سو و تعطیلی های چندباره کتاب فروشان، گرانی کاغذ ، کمبود سهمیه کاغذ یارانه ای و ... همه دست به دست هم داد تا ناشران محتاط تر عمل نموده و در انتشار کتاب هایشان با دقت بیشتری فعالیت داشته باشند. در سال 99 فرایند انتشار کتاب با تغییر همراه شد و شمارگان نشر و تعداد عناوین کاهش قابل توجهی پیدا کرد. اما سال1400 صنعت نشر تاحدودی خودش را پیدا کرد تا دوباره دست بر زانو بزند و قد راست کند.

دراین گزارش با مقایسه تغییرات شمارگان کتاب و قیمت کتاب در سه سال متوالی 98؛99و 1400 اسم می کنیم که چطور باوجود کاهش شمارگان کتاب در صنعت نشر قیمت ها همچنان رو به رجحان است و بیشترین تغییرات در کدام گروه از دیوئی ها رخ داده است.

عبور از بحران تعداد کتابهای منتشر شده با مقایسه سال98؛ 99 و 1400

در کشور ما و مطابق با سیاست های مدیریت نشر و بانک های اطلاعاتی، کتاب ها در 12 گروه دیوئی دسته بندی می شوند که به جز کتاب های حوزه کودک و نوجوان و کتاب های یاری درسی، 10 گروه دیگر که عبارتند از کلیات، فلسفه، دین، علوم اجتماعی، زبان، علوم طبیعی و ریاضیات، علوم عملی، هنر، ادبیات و تاریخ و جغرافیا، به اسم کتاب های عمومی شناخته می شوند.

درتیرماه1400 تعداد 1018اسم کتاب منتشر شده است که در مقایسه با 7720 اسم کتابی که در دوره زمانی مشابه در سال 99 منتشر شده است به مقدار30 درصد افزایش داشته است. شاخص های اصلی در تیرماه 1400و 1399 بصورت مقایسه ای در جدول زیر نشان داده می گردد:

بیشترین افزایش در رده دین به مقدار 95 درصد، زبان یاری درسی و آموزشی به مقدار 76 درصد و سپس موضوعات علوم طبیعی و ریاضیات 63درصد، تاریخ و جغرافیا61 درصدبوده است.

بعلاوه مقایسه آمار ها در دوره مشابه سال98 نسبت به تیرماه سال99 حکایت از کاهش شدید اسم های کتاب های منتشر شده است و خانه کتاب از کاهش 18 درصدی تعداد کتاب های منتشر شده خبر می دهد.

این آمارها حکایت از بحران عمیقی است که صنعت نشر در سال99 پشت سر گذاشت و توانست در سال1400 آمار تعداد کتاب های منتشر شده را تا حدودی بهبود دهد. تعطیلی نمایشگاه حضوری کتاب تهران و دیگر نمایشگاه های استانی، بعلاوه نوسانات قیمت کاغذ و افزایش قیمت آن و خدمات چاپخانه ای تازیانه ای بر پیکر کتاب بود. تا جایی که مجموع عناوین چاپ شده درتیرماه98 به تیرماه99 با کاهش شدید 18 درصدی همراه بود اما آمارها حکایت از بهبود شرایط نشردر تیرماه1400 دارد زیرا تعداد عناوین منتشر شده کتاب در مقایه با تیرماه99 با افزایش 30درصدی همراه است و نشان می دهد سیاست های حمایتی در جهت بهبود شرایط نشر برای عبور از بحران پیش آمده در جریان بوده است.

مقایسه شمارگان و قیمت کتاب درتیر98، 99 و تیر1400

عوامل مختلفی مانند افزایش قیمت مواد اولیه برای فراوری کتاب، محدود شدن شبکه های توزیع و فروش و بعلاوه کاهش قدرت خرید علاقه مندان به کتاب و کتاب خوانی بر آمارهای نشر؛ خصوصا بر شمارگان کتاب ها تاثیر مستقیم دارد.

بعلاوه عواملی مانند افزایش قیمت مواد اولیه چون کاغذ، زینک، جوهر و ... بر قیمت کتاب تاثیرگذار است.

مقایسه آمارها در سه سال متوالی 98؛ 99 و 1400 حکایت می نماید که علی رغم اینکه شمارکان کتاب در سه دوره مشابه این سه سال با کاهش روبرو بوده اما قیمت ها همجنان رو به افزایش هستند.

مقایسه میانگین شمارگان کتاب نشان می دهد که از تیرماه 99 به تیرماه1400 صنعت نشر با کاهش 8 درصدی روبرو بوده اما در عین حال قیمت کتاب به مقدار45 درصد افزایش دارد.

بعلاوه از تیرماه98 به تیرماه 99 میانگین شمارگان کتاب 22 درصد کاهش داشته درحالیکه قیمت کتاب افزایش40 درصدی داشته است.

براساس آمارهای منتشرشده، مقدار چاپ کتاب در کشور طی یک سال گذشته کاهش داشته و بعضی از ناشران، از انتشار آثار چاپ اولی هم خودداری می نمایند تا به اصطلاح از خواب سرمایه خود پیشگیری نمایند و در عین حال همین ناشران معتقدند اتفاق هایی که در سال های اخیر برای کاغذ افتاده است بیشترین سهم را در افزایش قیمت کتاب دارد زیرا کاغذ سهم قابل توجهی در فراوری کتاب دارد. اما همچنان ماجرای دوعدا بر سرکاغذ و کاغذبازی میان دو وزارت ارشاد و صمت برای یکسره کردن این موضوع مهم تمامی ندارد.