تعداد نماینده های مجلس در ایران زیاد است یا کم؟ - عکس پارسی

به گزارش خبرنگاران، روزنامه شرق نوشت: ایران یکی از کشورهایی است که تنها یک مجلس قانون گذاری به نام مجلس شورای اسلامی دارد. در حال حاضر تعداد کنندگان 290 نفر است اما مجلس هر 20 سال می تواند با توجه به افزایش جمعیت کشور تصمیم بگیرد به تعداد کنندگان 20 نفر دیگر اضافه کند. اگر جمعیت ایران را 83 میلیون نفر فرض کنیم، تقریبا به ازای هر 286 هزار نفر یک نفر کننده داریم. اما این تعداد کننده کافی است؟ کم نیست؟ زیاد نیست؟ در تمام جهان یک فرمول واحد برای نسبت تعداد کنندگان به کل جمعیت مرسوم نیست ولی قبل از این که بخواهیم تعداد کنندگان مجلس ایران را با سایر کشورها مقایسه کنیم، ذکر دو نکته لازم است.

اول این که برخی از کشورها یک مجلس دارند. برای انتخابات، کشور را بر حسب جمعیت به تعدادی حوزه انتخابیه تقسیم می کنند و هر حوزه ای با توجه به جمعیت خود یک یا چند کننده مخصوص خود را بعد از انتخابات به مجلس می فرستد. برخی کشورها به جز این مجلس، مجلس دومی نیز دارند که قانون گذاری ندارد بلکه شأن نظارتی بر عملکرد دستگاه های حکومتی را دارد. تعداد کنندگان این مجلس دوم فرمول های متفاوتی دارد. در برخی کشورها هر حوزه انتخابیه به نسبت جمعیت خود کنندگانی در مجلس دارند. در برخی از کشورها، تعداد کننده های مجلس دوم بین استان ها به تساوی تقسیم می شود؛ مثلا از هر استان دو نفر کننده این مجلس می شوند. در برخی از کشورها تعدادی از کنندگان مجلس دوم انتخابی نیستند بلکه انتصابی هستند. به این دو دلیل در این مطلب تنها مجلس اول کشورها را در نظر می گیریم و تعداد کنندگانشان را با تعداد کنندگان مجلس شورای اسلامی مقایسه می کنیم.

دوم این که تعداد کم یا زیاد کنندگان لزوما به معنای قوی بودن دموکراسی در کشور یا کارآمدی نظام سیاسی نیست. مثلا چهار کشوری را که جمعیتی نزدیک به ایران دارند، در نظر بگیرید: آلمان، ترکیه، مصر و اتیوپی، آیا به یک اندازه دموکراتیک هستند؟ آیا مجلس هر چهار کشور به یک اندازه در نظام سیاسی کشور قدرت دارد؟ آیا مجلس 349کننده ای سوئد از مجلس 500 کننده ای تایلند ضعیف تر است؟ آیا مجلس 687کننده ای کره شمالی یا 614 کننده مجلس کوبا، نقش مهمی در اداره این دو کشور تک حزبی رئیس محور دارند؟ آیا آنها به جز تأیید فرمان های رئیس حکومت نقش دیگری دارند؟ در نتیجه از روی تعداد کنندگان مجلس شورای اسلامی نمی توانیم به میزان دموکراتیک بودن یک سیستم یا مثلا میزان قدرت و نفوذ مجلس در تصمیمات کلان کشور پی ببریم. ولی هر چقدر تعداد کنندگان بیشتر باشد، فقط از یک جهت نکته مثبتی به حساب می آید که تعداد حوزه های انتخابیه بیشتر و جمعیت هر حوزه کمتر می شود. به این ترتیب طیف متنوع تری از گروه های اجتماعی (اعم از اقوام، مذاهب، احزاب و تشکل های سیاسی و اجتماعی) این شانس را می یابند که در قوه مقننه کشور کننده ای داشته باشند و مجلس فضایی برای مشارکت هر چه بیشتر گروه های مختلف ملت در مشخص سرنوشت مشترک می شود. اما به شرطی که مجلس واقعا مرکز تصمیم گیری نهایی باشد. اکنون به مقایسه تعداد کنندگان مجلس ایران با سایر کشورها می پردازیم. ابتدا به کشورهایی که جمعیتی نزدیک به جمعیت ایران دارند، نگاه می کنیم.

اتیوپی: 89 میلیون نفر، تعداد کنندگان 547 نفر

مصر: 87 میلیون نفر، تعداد کنندگان 567 نفر

آلمان: 80 میلیون نفر، تعداد کنندگان 630 نفر

ترکیه: 77 میلیون نفر، تعداد کنندگان 550 نفر

به این ترتیب مجلس ایران در مقایسه با کشورهای هم جمعیت خود مجلس بسیار کوچکی است.

تعداد کنندگان مجلس کشورهای پرجمعیت تر از ایران، از تعداد کنندگان در ایران بیشتر است که طبیعی هم هست ولی وقتی بدانیم 26 کشور جهان با جمعیتی کمتر از ایران، مجالس بزرگ تری دارند، ماجرا جالب تر خواهد شد. در اینجا فهرست این کشورها را به ترتیب پر جمعیت به کم جمعیت مشاهده می کنید.

کنگو کینشاسا: 70 میلیون نفر؛ 500 کننده

تایلند: 67 میلیون نفر؛ 500 کننده

انگلیس: 65 میلیون نفر؛ 659 کننده

فرانسه: 64 میلیون نفر؛ 577 کننده

ایتالیا: 60 میلیون نفر؛ 630 کننده

آفریقای جنوبی: 54 میلیون نفر؛ 400 کننده

میانمار: 52 میلیون نفر؛ 330 کننده

کره جنوبی: 51 میلیون نفر؛ 300 کننده

تانزانیا: 47 میلیون نفر؛ 357 کننده

اسپانیا: 45 میلیون نفر؛ 350 کننده

اوکراین: 45 میلیون نفر؛ 450 کننده

الجزایر: 40 میلیون نفر؛ 462 کننده

لهستان: 39 میلیون نفر؛ 460 کننده

اوگاندا: 37 میلیون نفر؛ 385 کننده

کانادا: 36 میلیون نفر؛ 338 کننده

سودان: 36 میلیون نفر؛ 450 کننده

عراق: 35 میلیون نفر؛ 328 کننده

مغرب: 34 میلیون نفر؛ 395 کننده

نپال: 28 میلیون نفر؛ 601 کننده

یمن: 26 میلیون نفر؛ 301 کننده

کره شمالی: 25 میلیون نفر؛ 687 کننده

رومانی: 20 میلیون نفر؛ 412 کننده

سودان جنوبی: 12 میلیون نفر؛ 332 کننده

کوبا: 12 میلیون نفر؛ 614 کننده

یونان: 11 میلیون نفر؛ 300 کننده

سوئد: 10 میلیون نفر؛ 349 کننده

ایران هجدهمین کشور پرجمعیت جهان است اما از حاصل جمع 17 کشور پرجمعیت تر از ایران (ازجمله اتیوپی و مصر) و 28 کشور کم جمعیت تر از ایران (ازجمله آلمان و ترکیه) به عدد 45 می رسیم و در نتیجه ایران چهل و ششمین مجلس جهان را از نظر تعداد کنندگان دارد. در ابتدای متن گفته شد نسبت کنندگان به کل جمعیت کشور ایران عددی برابر با 286 هزار نفر است. این نسبت در تمام کشورها یکسان نیست؛ مثلا همان طور که در همین فهرست می بینید، در سوئد این نسبت 28 هزارو600 نفر است؛ یعنی دقیقا یک دهم ایران! یا مثلا در اوکراین این نسبت برابر صدهزار نفر است. در بسیاری از کشورهای کم جمعیت تر از ایران، عدد نسبت کنندگان به کل کشور، عددی بسیار کوچک تر از ایران است و اگر قرار باشد کشورها را بر اساس نسبت تعداد کنندگان به کل جمعیت، از کم به زیاد فهرست کنیم، نام ایران در اواخر این فهرست قرار خواهد گرفت. این نسبت هم لزوما به معنی ضعیف یا قوی بودن مجلس در ساختار سیاسی کشور نیست اما می تواند به عنوان یک عامل مؤثر در نفود سیاسی و اجتماعی مجلس در نظر گرفته شود.